Avize arızaları ile alakalı yazımıza geçmeden önce değişen teknoloji ile birlikte evimizde kullandığımız avizelerin de değiştiği belirtmekte fayda var.
Önceleri kristal, porselen ve nostaljik olan aydınlatma seçimlerimizin yerini led avizeler aldı.Farklı bir teknolojiye sahip bu ürünlerde de yeni arıza türleri ortaya çıktı.
Şimdi sırasıyla karşılaşın avize arızalarının bir listesini yapıp daha sonra çözüm yolları üzerinde duralım
- Kablo kopukluğu ve temassızlık
- Duy ve Ampül arızaları
- Trafo arızaları
- Kumanda modül arızaları
Kablo kopukluğu ve temassızlık
Özellikle eski avizelerde ve sürekli taşınma sebebiyle yer değiştirilen avizelerde kablolarının deformasyonu sonucu temassızlık olabilir.Bu durum, avize kablosunun duya bağlanan noktasında olmakla birlikte tavandaki elektrik noktasına bağlı klemens bölümünde de olabilir.
Anahtar arızaları da temassızlık ortaya çıkarır.Mekanik kısmının zamanla zarar görmesi veya yanlış bağlantılardan dolayı avizeler çalışmayabilir.Anahtarları doğru bağlama konusuna ayrıca başka bir makalemizde değineceğiz.
Duy ve Ampül arızaları
Özellikle holejen ampül kullanılan avizelerde aşırı bir ısı ortaya çıkar.Bunun sebebi ampüllerin verimli çalışmayıp elektriği ışığa değil ısıya çevirmesidir.Dolaysıyla zamanla ampülün temas ettiği duylarda gevreme şeklinde yanıklar oluşur.Buda iletimin kesilip avizelerin çalışmamasına neden olur.
Bu sorunu duy değişimi yaparak çözüme kavuşmaktadır.Sürekli patlayan ve ısıya sebep olan ampül yerine led ampül veya tasaruf ampülleri kullanmak hem elektrik sarfiyatına azaltıp hem de avizelerin ömrünü artırmaktadır.
Trafo Arızaları
Genellikle avizeler 220 volt ile çalışmaktadır.Ama günümüzde 3v – 12v- 24v vb değerlerle çalışılan ürünler piyasada bulunmaktadır.
Yüksek gerilimi 12 veya 24 gibi değerlere düşürmek için trafolar veya diğer bir isimlendirmeyle güç kaynakları kullanılır.Halk arasında bu tabire “Avize Moturu :)” denildiğini de zaman zaman duyan birisiyim.
Trafoların sağlam olup olmadığını tespit etmenin en kolay yolu AVO metre ile ölçüm yapmaktır.Giriş ucunda 220 volt giriş gerilimi varken çıkışta trafonun değer ölçüsüne göre 3v, 12v, 24v gibi bir değer okunmuyor volt metre kademesi 0 v gösteriyorsa avizenin trafosunun değişmesi gerekmektedir.Aynı özellikteolan bir trafo ile değişim yoluna gidilmelidir.
Avizelerde trafo seçimi yapılırken kullanılan ampüllerin tükettikleri güçler hesaplanmalıdır.Bu konuyu şöyle detaylandırmak istiyorum
Avize de 10 adet 12 volt 20 watt holejen G4 ampül oduğunu farz edin.Bu arada G4 ün ne olduğu merak edenler “Ampül Çeşitleri” konulu yazımızı okuyabilirler.Toplam bu ampüllerin tükettiği güç 10adet x 20 watt üzerinden 200 watt olmaktadır.Dolaysıyla sizin takacağınız trafo 12 volt ve 200watt üstü bir değerde olmalıdır.Tek bir trafo takabileceğiniz gibi lambaları ayırıp 100watt +120watt gibi iki ayrı trafo da kullanabilirsiniz.Tabiki trafo için ayrılan alana iki parçayı da sığdırabilirseniz.
Bunun yerine ampül değişikliğine gidilip G4 holejen ampül yerine G4 led ampül alınırsa eğer kullanılacak trafonun GÜÇ değerinde düşülmeye gidilebilir.Örneğin 12 volt led G4 ampüller yaklaşık olarak 5 watt elektrik harcamaktadır.Dolaysıyla 10 adet ampül takılı ise bir avize de 10 x5 = 50watt ‘lık bir parça işimizi görecektir.
Bu tür ampüller üzerinde değişikliğe gitmek;
1- Avize ömrünü artırır
2-Lamba ve trafo ömrünü artırır
3-Elektrik tasarrufu sağlar.Bu örnekte de gördüğümüz gibi aydınlatma elektrik sarfiyatımız 4 te 3 oranında düştü. Boşu boşuna 4 kat fazla elektrik faturası ödemek durumunda kalmadık.Burada tek sorun G4 led ampüllerin G4 holejen ampüllerine kıyasla 4 kat fazla pahalı olması.Bunu kısa vadede değerlendirip kıyaslama yapmayın.Günlük 6 saat yanan bir ampül 6 ayın sonunda kendi parasını çıkartıp fark için verdiğiniz fazla parayı amorti etmektedir.
Kumanda Modülü Arızaları
Avizler için yerleştirilen küçük bir kumanda modülü ile avizeleri istediğin bir noktadan açıp kapatmanız mümkündür.İçinde elektronik devre lemanı barındıran bu modüller zamanla bozulabilmektedir.Genellikle röle arısı olup hiç açılmama veya kapanmama gibi kararsız davranmaktadır.
Genelde 2 veya 4 çıkışa sahip olan bu uzaktan kumanda modüllerinin çıkışların 1 de bozulmuş olabilir.Bu durumda ise avize lambalarının bir kısmı yanar, diğer kısmı yanmaz.